Na świecie żyje co najmniej kilkanaście tysięcy gatunków mrówek. Mówi się nawet o 20 tys. W Polsce do tej pory zidentyfikowano 101 gatunków, z których 96 żyje w naturze, a pięć zasiedla ogrzewane zimą budynki.
Mrówki w ogrodzie są tak oczywiste, że nie zwracamy na nie uwagi. Jest tak do czasu, gdy nie rozpanoszą się w przestrzeniach, gdzie ich nie chcemy. Trawniki, tarasy, tunele foliowe, donice, kamienie to miejsca, gdzie znajdziemy je niemal na pewno, kiedy kolonie zbytnio się rozrosną.
Pożyteczne czy szkodliwe?
Dla ekosystemów mrówki są niesłychanie pożyteczne. Zapylają kwiaty niechętnie odwiedzane przez pszczoły, są pokarmem dla innych zwierząt, poprawiają strukturę gleby, bo ją głęboko mieszają i spulchniają. Dostarczają też glebie składników mineralnych – azotu, węgla. Rozsiewają nasiona niektórych roślin, a przede wszystkim to „sanitariuszki” uprzątające materię organiczną i eliminujące wczesne stadia rozwojowe szkodliwych owadów, np. uciążliwych wszędobylskich opuchlaków.
Mrówki chętnie osiedlają się w ogrodach, kiedy sprzyjają temu warunki naturalne. Szczególnie istotne są dla nich ciepło i nasłonecznienie. Mrówki preferują takie warunki, ponieważ ich aktywność zależna jest od temperatury otoczenia. Gniazda zakładają w szybko nagrzewających się miejscach, jak kamienie, płytki chodnikowe, donice. Lubią piaszczyste podłoża, gleby próchnicze lekko gliniaste, dobrze przepuszczalne, takie, które nie zatrzymują wody. Unikają podmokłych terenów i zbitej, ciężkiej gleby, ponieważ tam trudno jest im budować gniazda. Przyciąga je również obecność pokarmu. Mrówki często współegzystują z mszycami. Potrafią chronić kolonie mszyc przed ich naturalnymi wrogami, by korzystać ze spadzi, którą mszyce wytwarzają.
Aby móc tolerować mrówki, nie może być ich mrowia tam, gdzie uprawiamy i pielęgnujemy rośliny oraz w miejscach przeznaczonych do relaksu. Jeśli obecność mrówek staje się problemem, warto sięgnąć po naturalne metody zwalczania, które są bezpieczne dla środowiska i organizmów pożytecznych.
Jak pozbyć się mrówek z ogrodu?
Mrówki, jak to w przyrodzie bywa, mają naturalnych wrogów. Należą do nich dzięcioły czy inne ptaki, ryjówki, a także ropuchy i jaszczurki. Jest i mrówkolew, owad, którego larwa czyha na mrówki w zasadzce zbudowanej z piasku. Pomyślmy o pozostawieniu w ogrodzie miejsc mogących służyć za siedliska dla sprzymierzeńców w walce z mrówkami.
Istnieją pułapki soniczne na mrówki, lecz ich mała popularność mówi sama za siebie. Można też zastosować preparaty biologiczne z nicieniami, które skutecznie eliminują mrówki bez szkody dla środowisk. Stosowanie preparatów z nicieni wymaga zachowania pewnych warunków cieplnych. Aplikuje się je konewkami czy opryskiwaczem po rozcieńczeniu.
Chemia czy natura?
Chemiczne środki owadobójcze działają szybko i są skuteczniejsze niż metody naturalne. Mają jednakże szerokie spektrum działania i oddziałują też negatywnie, eliminując pożyteczne organizmy. Ponadto zaburzają równowagę w środowisku i zanieczyszczają glebę. Warto więc sięgnąć po metody naturalne.
Mrówki nie lubią intensywnych zapachów. Istnieją rośliny odstraszające mrówki swoim zapachem. Są to np. mięta, tymianek, bazylia, rozmaryn, wrotycz, lawenda czy czosnek. Te popularne zioła zniechęcają mrówki do osiedlania się w ich pobliżu.
Do odstraszania mrówek możemy użyć też niektórych produktów, które mamy w swojej spiżarni. Cynamon, proszek do pieczenia, soda oczyszczona, ocet, cytryna działają odstraszająco i zakłócają komunikację wśród mrówek. Zapach cynamonu lub octu stanowi zaporę nieprzekraczalną dla mrówek. Musimy pamiętać, że zapachy działają na mrówki do pierwszego deszczu, wietrzeją i należy często je odświeżać. Bardziej zdecydowanym działaniem jest rozkładanie w ogrodzie pułapek. Soda lub proszek do pieczenia zmieszane z cukrem pudrem w proporcji 1:1 to dla mrówek atrakcyjne pożywienie. Atrakcyjne, ale i zabójcze. Śmiertelna dla mrówek jest także chętnie spożywana przez nie mąka kukurydziana. W walce z mrówkami można zastosować mieszaninę cukru z boraksem. Mrówki znoszą te trujące dla nich substancje do gniazda, co powoduje ograniczenie liczebność ich kolonii.
Zalecamy łagodne wyproszenie
Jeśli chcemy pozbyć się mrówek z określonego miejsca, w którym zagnieździły się na dobre, można spróbować przenieść je w inny miejsce. W tym celu należy przygotować naczynie, np. doniczkę i umieścić w niej mieszaninę mączki kostnej z ziemią. W to atrakcyjne siedlisko mrówki zaczną przenosić swoją kolonię, a wtedy będziemy mogli wynieść ich gniazdo poza obręb ogrodu.
Małgorzata Rolska
